Eit stort mysterium

Ein langdryg underordningsdebatt denne våren var frustrerande og forvirrande. Sørgjeleg å registrere kor lite kristne leiarar formidlar bibelsk tankegang om ekteskapet.

Som kjent «hvor udgangspunktet er galest, blir tidt resultatet orginalest» (Peer Gynt). For heile debatten har avslørt ei stor underdekning: Sansen for det apostelen kallar det store mysteriet. Slik vart samanhengen borte mellom bryllaupet og det heilage bryllaupet, mellom jorda og himmelen, mellom Kristus og kyrkja. Ekteskapet vart redusert til ein borgarleg avtale og ordning.

I den kjende underordningsteksten i Efes 5, motiverer apostelen formaningane til ektefolk med å vise til det store mysteriet: At forholdet mellom Kristus og kyrkja er eit ekteskap.

Korkje uttrykket ’hovud’ eller ’underordning’ inneber noko form for maktbruk. Hovud (gr. kefale) betyr ’den som gjev liv’. Underordning er noko ein gjer «i age for Kristus». All underordning inneber då ei erfaring av kjærleik.

Ekteskapet si historie startar alt med skapinga. Idet Gud gjev mannen og kvinna til kvarandre, sluttar han si fyrste pakt med menneska, ein sakramental fellesskap med kvarandre og med Gud. Og når Kristus velsignar ekteskapet ved bryllaupet i Kana, vidarefører han denne.

Apostelen gjer Kristi kjærleik til kyrkja til førebilete for den ekteskapelege kjærleiken. Ikkje berre som eit moralsk anliggande. Å elske slik Kristus elskar og å underordne seg slik kyrkja underordnar seg, er djupare. Kristus er sjølve kjelda til kjærleiken, og i ekteskapet får mannen og kvinna del i eit mysterium. Det sakramentale ligg i at det som vert sagt, vert formidla. Dette er hjartet i mysteriet.

I Efes 5 brukar apostelen kroppsmetaforen for å seie at mann og kone utgjer ein organisk einskap. Ingen av dei to er seg sjølv utan den andre. Dei kompletterer kvarandre.

Vi som er sameinte med Kristus i den sakramentale dåpen til han, er sjølvstendige personar samstundes som vi er eitt med han. Og di meir vi er sameinte med han, di meir vert vi oss sjølve. Slik også i ekteskapet. Kyrkja vert omtala som ei brud, fullkomen vakker utan flekk og lyte. Med andre ord: heilag. Kjærleiken gjer dette. Den som elskar, skaper noko godt og vakkert med det han gjer. Som apostelen skriv: «Den som elskar kona si, elskar seg sjølv.»

Dette som mennesket vert i ekteskapet på jorda, i underordning og kjærleik, peikar framover mot det som skal vere i himmelen. Og frå himmelen høyrest ropet: «Tida er komen for Lammets bryllaup.»

Ottar Mikael Myrseth

biskop i Den nordisk-katolske kyrkja

Tidlegare publisert i Dagen