Gnostisisme på ny

På 100-talet kjempa kyrkjefaderen Ireneus av Lyon for å avsløre og forkaste gnostisismen. I dag dukkar det gnostiske menneskesynet fram att. Gnostikarane forkynte at det materielle ikkje kjem frå Skaparen av himmel og jord, men stammar frå ein vond gud og må difor forsakast.

Difor er heller ikkje kroppen frå Gud, og må fornektast. Berre sjela er rein og må frelsast frå kroppen sitt fengsel. Eit menneske kan gjere med kroppen sin som det vil.

Våre dagars identitets-debatt har sett til side biologien som vitskap om m.a. kroppen, og erstatta den med psykologien som vitskap om sjela. Når kjenslene trumfar kroppen står vi overfor same nedvurderinga av kroppen som i gnostisismen.

Slik har kjønn skapt ei ny verd av ønsketenkjing. «Du kan bli det du vil». Vi har betalt dyrt for denne tilsidesetjinga av biologien.

Menneskelege nytteomsyn og sjølvråderett har fått avgjerande innverknad på vurdering av menneskeverdien. Når born vert fjerna før dei forlet livmora naturleg og når sjuke kan be om assistert sjølvmord, er ikkje menneskelivet heilagt lenger, slik det har vore sidan Heilag-Olav si tid.

Lett tilgong på prevensjonsmiddel la grunnlaget for friare seksuell utfalding. Broten vart den eldgamle samanhengen mellom sex og det å skape born. Seksuallivet flytta ut av familien og vart del av underhaldningsindustrien. Og biologi vart ei hjelpeteneste for erotikk istadenfor nøkkelen til overleving og samfunnsbygging.

Når sex vart gjort om frå kreasjon til rekreasjon og ideen om dumping av embryo-barnet gjort lovleg, var det triumf for ny-gnostisisme og den devaluerte kroppen.

I kjølvatnet veks talet på ungdomar (ikkje minst jenter) med usunt syn på eigen kropp og somme med lidinga ’kjønnsdysfori’. Stressa av vrangforestillingar om kva det inneber å vere menneske, søkjer unge kvinner løysing i maskulinitet, hormonpillar og kjønnsoperasjon.

Nyordet konverteringsterapi har også dukka opp. Konvertering er i kristen samanheng eit val: Å snu om og vende heim. Terapi er helbredingsprosess. Idag legg styresmaktene opp til å gjere dette ulovleg. Ulovleg å gi hjelp til å vende om og endre sitt verdisett. Ulovleg å søkje omvending for å få fred i kroppen og ro i sinnet.

Det kristne grunndogmet handlar om at Gud vart menneske med kropp for å frelse oss og opne for oppstode av lekamen. Tydelegare kan ikkje den gnostiske forføringa avslørast. Det står att å ta konsekvensen av dette i den sokalla identitetsdebatten.

Ottar Mikael Myrseth

biskop i Den nordisk-katolske kyrkja

(Tidlegare publisert i Dagen